آزمایشگاه آکرودیته

آزمایشگاه اکرودیته همکار گروه صنعتی آب حیات کرمان در راستای اهداف کلان به منظور ارائه سرویس و خدمات مناسب به تولیدکنندگان لوله های پلی اتیلن در تاریخ ۱۵/۰۲/۱۳۷۸ به عنوان همکار مؤسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران برگزیده و در تاریخ ۲۵/۱۲/۱۳۸۴ موفق به اخذ تأییدیه از این مؤسسه مطابق با استاندارد ISO/IEC 17025 گردید.

در راستای اهداف شرکت جهت جلب اعتماد و تأمین رضایت مشتری و با توجه به الزامات استاندارد مذکور آزمایشگاه خود را متعهد به حفظ اطلاعات محرمانه و حقوق مالکیت مشتریان دانسته و با دارا بودن تجهیزات کامل و نیز پرسنل کارآمد مجرب و دارای دانش فنی به روز و ایجاد فضای لازم و شرایط محیطی مناسب تمامی تلاش خود را در جهت تحقق بخشیدن به اهداف خود در راستای استاندارد ۱۷۰۲۵ بکار می برد. لازم به ذکر است استاندارد ISO/IEC 17025 شامل تمام الزامات جهت بکارگیری یک سیستم کیفیت دارای صلاحیت فنی و قادر به تولید نتایج فنی معتبر آزمایشگاههای آزمون و کالیبراسیون بوده که در فوق به بعضی الزامات اشاره گردید.

جهت ارزیابی کیفیت آزمایشگاه بود به نظر می رسد آزمایشگاههای آزمون و کالیبراسیونی که با استاندارد ۱۷۰۲۵ مطابقت دارند در تطابق با ISO 9001 بوده آنرا پوشش می دهد. مضاف بر اینکه: “گواهی ISO/IEC 17025 اثباتی برای صلاحیت آزمایشگاه از نظر توان فنی پرسنل و تولید داده ها و نتایج معتبر بر اساس استانداردهای فنی می باشد.”

از دلایل جایگزینی این دو استاندارد تفاوت در نگرش حاکم بر کل استاندراد می باشد که از جمله موارد بیان کننده تفاوت نگاه بند ۴ و ۵ مذکور در ۱۷۰۲۵ می باشد که نشان دهنده تأکید آن بر دانش فنی پرسنل آزمایشگاه و تأیید صلاحیت فنی افراد مذکور می­باشد. “گروه صنعتی آب حیات کرمان با توجه به رعایت الزامات استاندارد ۱۷۰۲۵ موفق به اخذ مجوز خود بازرسی در تولید لوله های گازرسانی از شرکت ملی گاز ایران, امور بازرسی و کنترل فنی شده است.”

آزمایشگاه اکرودیته آب حیات کرمان قادر به انجام آزمون های لوله های آبرسانی مطابق با استانداردISIRI 1331 وDIN 8074 و لوله های گازرسانی مطابق با استاندارد EN 1555 به شرح ذیل می باشد.

آزمون های کنترل کیفی لوله های پلی اتیلن

مهمترین آزمون های کنترل کیفی لوله های پلی اتیلن که تعیین کننده خواص فیزیکی و مکانیکی است به شرح ذیل می باشد:

۱ – اندازگیری ابعاد و برسی ظاهری لوله (Determination of Dimensions)

قطر خارجی، ضخامت جداره، اختلاف قطر طرفین لوله(دو پهنی) و حدود تغییرات ضخامت جداره لوله، از مشخصات کیفیت هستند که باید با دقت بسیار بالایی کنترل شوند. قطر خارجی را با استفاده از کولیس یا سیرکومتر و ضخامت جداره را با استفاده از کولیس یا میکرومتر می توان اندازه گیری نمود. اندازه گیری ابعادی مطابق استاندارد INSO 2412 می باشد.

در بررسی های ابعادی و شکل ظاهری لوله موارد زیر بایستی مورد توجه قرار گیرد:

• سطح داخلی و بیرونی لوله ها باید صاف و فاقد شیارهای با لبه تیز باشد.
• ناهمگونیهای جزئی و فرو رفتگیهای کم عمق درصورتی که حداقل ضخامت جداره از استاندارد کمتر نباشد قابل صرف نظر کردن است.
• انتهای لوله ها باید تا آنجا که ممکن است عمود بر محور لوله بریده شود.
• لوله باید فاقد هرگونه تاول و ناهمگونیهای ناشی از مواد خارجی که به عنوان نقاط آسیب پذیر عمل نمود و موجب کاهش دوام لوله می گردد باشد.
• رنگ لوله باید در تمام طول آن یکنواخت بوده و فاقد بوی نامطبوع باشد.

۲ – شاخص جریان مذاب (Melt Flow Rate)

یک مقدار کاربردی است که سرعت جریان پلیمر را بیان می کند و معیاری از ویسکوزیته یک پلیمر ترموپلاستیک در دما و فشار مشخص است همچنین تابعی از وزن مولکولی پلیمر نیز می باشد.

بطور مشخص مقدارگرم یک پلیمر ترموپلاستیک که دراثرفشارحاصل از یک وزنه معین در درجه حرارت مشخص از یک دای به طول mm 8 و قطر mm 2,0955 در مدت زمان ۱۰ دقیقه عبور نماید را نرخ جریان مذاب آن پلیمرمی گویند و اندازگیری آن با استفاده ازدستگاه پلاستومتر انجام می گیرد.

برای انواع پلی اتیلن ( LDPE,MDPE , HDPE ) مقادیرمختلفی ازMFR دراستاندارد تعریف شده است.

این آزمون برای مواد اولیه جهت تائید کیفیت مواد و نیز برروی محصول انجام می شود که MFR بدست آمده برای محصول مطابق استاندارد نباید بیشتر از ۲۵ درصد باMFR ماده اولیه تفاوت داشته باشد در غیر اینصورت فرآیند تولید، نیازمند تنظیمات جدید خواهد شد. استاندارد این آزمون ISO 1133 ,INSO 6980-1,2) ) می باشد.

۳ – دانسیته (Density)

دانسیته مواد اولیه و نیز دانسیته محصول به روش شناور سازی با استفاده از ترازوی دقیق و سیالی با دانسیته معین، مطابق با استاندارد های (,INSO 7090 ISO 1183) تعیین می گردد . عدد دانسیته محصول ، معرف کیفیت فرآیند تولید می باشد .

۴ – درصد دوده (Carbon Black Content)

دوده از جمله مهمترین مواد افزودنی است که برای افزایش مقاومت لوله در مقابل عوامل مهاجم جوی بخصوص پرتوی ماءورای بنفش (UV)به پلی اتیلن پایه افزوده می گردد . اندازگیری دوده با استفاده از دستگاه کوره الکتریکی و به روش پیرولیز انجام می گیرد.

درصد مجاز کربن در لوله پلی اتیلن ۰.۲۵ ± ۲.۲۵ درصد وزنی بوده و بایستی بطور یکنواخت در سراسر آن، توزیع شده باشد . در مناطقی که تجمع کربن بیش از درصد مجاز باشد ، تمرکز تنش بوجود خواهد آمد و لوله آسیب پذیر می گردد و درصورتی که میزان کربن کمتر از حد مجاز باشد ، استحکام لوله در برابر اشعه ماوراء بنفش نور خورشید کاهش خواهد یافت . روش انجام این آزمون استاندارد ISO 6964 می باشد.

۵ – توزیع و پراکنش دوده (Dispersion Carbon Black)

دوده از ذرات Agri gateتشکیل شده که به صورت خوشه ای در کنار هم قرار دارند وقتی نقش دوده کامل می شود که به طور یکنواخت در سرتاسر لوله پلی اتیلن پخش شده باشد.

نمونه به وزن تقریبی ۰.۲ mg در آون در دمای(150○C-210○C) قرار گرفته تا فیلم نازکی بدست آید و پس از سرد شدن در زیر میکروسکوپ با بزرگنمایی ۱۰۰ برابر جهت تعیین گرید مطابق با استاندارد ISO 18553مورد ارزیابی قرار گیرد.

۶ – آزمون فشار هیدرواستاتیک (Hydrostatic Test)

فشار هیدرواستاتیک، فشاری است محاسبه ای که در زمان معینی در دمای معین به لوله وارد می شود. به منظور بررسی استحکام محصول در برابر فشارهای هیدرواستاتیکی، آزمایش فوق با استفاده از دستگاههای مربوطه، در آزمایشگاه لوله انجام مطابق با استاندارد های ISO 1167-1,2 ,INSO 12181-1,2 می پذیرد.

این آزمون به سه صورت انجام می گیرد:

در این آزمایش نمونه های لوله پس از غوطه ورشدن در حوضچه آب در دمای ۲۰ درجه سانتیگراد به مدت ۱۰۰ ساعت، تحت فشار داخلی ثابتی قرار داده می شوند که بعد از این مدت نباید در آن هیچگونه ترک، شکستگی و تورم یا هر گونه نقصی ایجاد گردد.
این آزمون نیز طبق استاندارد بر روی نمونه انجام می گیرد و نتیجه بر اساس استاندارد INSO 14427 ارزیابی می گردد و بر این اساس نمونه باید مدت ۱۶۵ ساعت تحت فشار و در دمای ۸۰ درجه سانتیگراد قرار گیرد . که بعد از این مدت نباید در آن هیچگونه ترک، ترکیدگی، باد کردگی، تورم موضعی، نشتی و ترک های موئی و یا هر گونه نقصی ایجاد گردد.
این آزمون نیز آب در آب بوده و دمای آزمون ۸۰ درجه سانتیگراد و به مدت ۱۰۰۰ ساعت لوله تحت فشار داخلی ثابت قرار گرفته و بعد از این مدت نباید هیچگونه نقیصه ای در لوله رخ دهد.

۷ – برگشت حرارتی (Heat Reversion)

یکی از پارامترهای مهم در لوله های پلی اتیلن ضریب انبساط حجمی است چون همیشه در محیط تغییرات ناگهانی دما وجود دارد که یکی از بدترین عواملی که برروی پلیمر اثر نامطلوب می گذارد خستگی ناشی از حرارت است ( Thermal Fatigue ) که به آن شوک حرارتی نیز گفته می شود.

پس باید برای لوله هایی که در زیر زمین قرار می گیرند و در اثر تغییر دمای آب هر زمان به آنها شوک حرارتی وارد می شود میزان خستگی کم باشد به همین دلیل باید میزان بازگشت حرارتی آنها کم باشد تا خستگی ناشی از حرارت ، آسیب کمتری را وارد سازد.

در این آزمـون مطـابق استانـدارد ISO 2505 نمونــه های تقریبی به طول ۲۰۰ میلیمتـر درون آون حـرارتی با سـیر کولاسیـون هوای داغ ( ۲ ± ۱۱۰ ) درجه سانتیگراد به مدت یک الی سه ساعت ( با توجه به ضخامت جداره لوله) قرار داده شده و کاهش طول نمونه پس از سرد شدن، نسبت به طول اولیه، محاسبه می گردد. که مقدار درصد تغییر طول لوله نسبت به طول اولیه برای لوله های پلی اتیلن مطابق استاندارد نباید از ۳ درصد تجاوز کند مگر اینکه ضخامت جداره محصول بیشتر از ۱۶ میلیمتر باشد.

۸ – استحکام کششی (Tensile)

آزمونی کوتاه مدت است که تعیین کننده میزان فشار هیدرواستاتیک درون لوله می باشد. نمونه ای از لوله به صورت دنبل تهیه شده و توسط دستگاه کشش کشیده می شود و دستگاه نیرو را بر حسب تغییر شکل نمایش می دهد. مطابق استاندارد نمونه باید حداقل ۳۵۰% طول اولیه تغییر طول داشته باشد.طبق استاندارد ISO 6259-1,3 بر اساس ضخامت نمونه، سرعت آزمون و نوع دنبل فرم متفاوت می باشد.

۹ – زمان القای اکسایش (Oxidation Induction Time)

تعیین زمان القاء اکسایش و دمای القاء اکسایش مواد پلیمری با استفاده از روش گرماسنجی روبشی تفاضلی انجام می شود. زمان القاء اکسایش به میزان نسبی مقاومت مواد پایدار شده در برابر تخریب اکسایشی مربوط می شود. به وسیله اندازه گیری گرمایی در فاصله زمانی بین قرار گرفتن نمونه تحت اتمسفر هوا یا اکسیژن در یک دمای معین در فشار اتمسفر و مشاهده شروع اکسایش گرمازا، زمان القاء اکسایش تعیین و برحسب دقیقه بیان می شود.

دمـای القاء اکسایش برای پلـی اتیلن 200○ C تحت اتمسفر اکسیژن می باشد و حداقـل زمان اکسـایش برای پلی اتیلن حداقـل ۲۰ دقیـقه می باشد. استاندارد های این آزمون (ISO 11357-6) ISIRI(7186-6) می باشد.

لیست آزمون لوله های پلی اتیلن

لیست آزمون لوله های پلی اتیلن آبرسانی

لیست آزمون لوله های پلی اتیلن گازرسانی

لیست آزمون لوله های پلی اتیلن آبیاری قطره ای